Zeepbellen van BBBLS zorgen voor perfecte omstandigheden in de kas 

Ideale omstandigheden in een kas zijn doorslaggevende voor een optimale oogst. Daarbij is van belang hoeveel zonlicht er door de kas op de planten schijnt en hoe goed de kas geïsoleerd is. Op beide aspecten heeft BBBLS iets bedacht. ,,Wij ontwerpen en bouwen CO2-neutrale tuinbouwkassen” zegt Anton Paardekooper. ,,Onze kas heeft een dubbele wand van speciaal folie. Tussen deze wand zit 50 cm ruimte waar zeepbellen ingeblazen kunnen worden. De zeepbellen brengen de isolatiewaarde omhoog met een factor 10. Wij verliezen maar 0,5 W/m2K. Doordat we minder energie nodig hebben om te verwarmen, kunnen wij met een kleine warmtepomp de kas actief drogen en de opgeslagen energie hergebruiken voor de verwarming. Dankzij deze klimaatbeheersing kunnen wij de kas langer gesloten houden en veel hogere CO2 dosering gebruiken om de planten te bemesten en verliezen we 90 procent minder CO2 in het proces. En doordat de kas langer gesloten is, is de kans op ziektes kleiner en hoeven we dus minder te spuiten.”

De glastuinbouw is verantwoordelijk voor 5 procent van de Nederlandse CO2 uitstoot, dat is 5,9 megaton CO2 per jaar. ,,Belangrijker is dat er geen significante reductie meer is behaald sinds 2014. Door stijgende gasprijzen en energieheffingen staan telers onder flinke druk”, weet Paardekooper. ,,Vorig jaar is het gemiddeld bedrijfsresultaat per bedrijf met 93.000 euro verminderd, alleen door hogere energieheffingen. De huidige prijsexplosie van aardgas bedreigt de hele sector. Dus veel telers hebben de wens duurzaam te worden. Een goede isolatie is daarbij de eerste cruciale stap. Het werkt net als bij een woning. Je kan dure zonnepanelen en een warmtepomp nemen, maar met een gebrekkige isolatie is dat weggegooid geld.”

Op een zonnige dag gaan de zeepbellen ongeveer een uur mee. Tijdens een koude nacht tot wel een paar uur. Bij kou werken de zeepbellen als extra isolatie, bij hele felle zon creëren ze juist schaduw. ,,Met BBBLS kun je heel makkelijk de perfecte omstandigheden voor je gewassen creëren. Als je zon wil, zijn er geen zeepbellen. Wil je schaduw of extra isolatie juist wel”, legt Paardekooper uit. ,,Een slimme strategie daarvoor maken we op maat, samen met de klant. Dit proces willen we ook verder automatiseren zodat er altijd optimale klimaatbeheersing is. Met de TU Delft werken we aan een model dat omstandigheden kan voorspellen zodat we niet reactief werken maar proactief.”

Het oorspronkelijke idee voor isolerende zeepbellen is 30 jaar geleden bedacht door een Zweedse architect. ,,Hij wilde de stilstaande lucht in zeepbellen gebruiken om ramen te isoleren”, zegt Paardekooper. ,,Een aantal groepen heeft geprobeerd het idee uit te werken, wij hebben ons geconcentreerd op het betrouwbaar maken van de techniek en de combinatie met slimmere klimaatbeheersing in de kas. Wij richten ons op telers die een duurzaam bedrijf willen bouwen voor de volgende generaties. In eerste instantie op telers in kruiden, tropische potplanten en bloemen, bedrijven met een hoog energieverbruik. Veel glastuinbouwers hebben zulke kleine marges dat innovatie nu nog lastig voor ze is. Zij moeten noodgedwongen voor een dubbeltje op de eerste rij zitten. Vaak zijn ze zo grootschalig dat het een gigantische investering en risico zou zijn.”

Om met BBBLS aan de slag te kunnen, moet een teler namelijk wel investeren. ,,De huidige kas is twee keer zo duur als een vergelijkbare geavanceerde kas. Maar voor sommige teelten is de terugverdiendtijd korter dan 4 jaar. En dan heeft de teler wel een volledig CO2 neutrale kas, minder kosten voor stroom en een CO2 neutrale product. Vooral dat laatste kun je natuurlijk marketingtechnisch inzetten. Duurzaam verkoopt. Net zoals het feit dat chemische bestrijding niet nodig is, omdat het een gesloten systeem is.”

BBBLS heeft inmiddels drie kassen gebouwd, en bouwt momenteel twee kleinere kassen voor scholen. ,,We hebben onze techniek dus reeds gedemonstreerd in een operationele omgeving. We moeten nu een aantal deelsystemen vereenvoudigen om de kostprijs omlaag te brengen. Dat gaan we samen doen met Koppert Cress, een zeer gedreven teler in Monster en met steun van de Europese Unie via Kansen voor West en de gemeente Den Haag.”

Bart van Meurs van Koppert Cress zegt dat zijn bedrijf fossielvrij en CO2 neutraal wil ondernemen en daarom actief pioniert met technieken die de huidige teeltsystemen kunnen verbeteren. ,,Het maximale uit de zon halen, is volgens mij de essentie van de tuinbouwkas. Er wordt wel eens voorbijgegaan aan hoe uniek en efficiënt deze ‘dans met de natuur’ onder glas wordt uitgevoerd. En ondanks het technische topniveau van moderne kassen is de ontwikkeling hier ook nog niet gedaan. BBBLS is hier een kenmerkend voorbeeld van.”

Anton Paardekooper concludeert: ,,Samen met een groep gedreven mensen iets echt vernieuwends opbouwen geeft veel energie. Er zijn helaas soms flinke tegenslagen, die moet je slim oplossen. Als start-up moet je leven met een constant gebrek aan middelen, structurele financiering vinden is moeilijk, en we hebben veel geduld moeten tonen. Maar wij hebben ook de luxe vooral te praten met mensen die serieus aan een duurzamere wereld werken, en dat is heel gaaf.”