Nieuwe energie in ImpactCity Den Haag

Wat vinden experts uit het veld van Den Haag als vestigingsplek en energiestad? Lees de komende periode elke week een nieuw verhaal. Deze week. als laatste in deze artikelen serie: advocatenkantoor Bird & Bird.

Terwijl de energiesector in snel tempo verandert door nieuwe technologieën en nieuw beleid, ondergaan financiële energiespecialisten hun eigen transitie. “We worden voortdurend geconfronteerd met onverwachte problemen waar we nieuwe oplossingen voor moeten bedenken,” zegt Sophie Dingenen, partner in de Energy & Utilities divisie van Bird & Bird. Dit internationale advocatenkantoor is gevestigd in Den Haag, want, zegt Dingenen, “wij zijn een regulatory-driven kantoor. Hier zitten de regelgevende instanties en zitten we dicht bij de bron.” Maar de energietransitie is al lang geen Haags gebeuren meer. “Er is niet één centraal energiecentrum in Nederland. De energietransitie is door het hele land en alle sectoren heen voelbaar.”

Toen het prestigieuze Britse advocatenkantoor Bird & Bird, opgericht in 1846, een vestiging in Nederland opende, in 2001, besloot men om zich te vestigen in Den Haag. Bird & Bird koos voor een modern kantoor naast het Provinciehuis, vlak bij het Binnenhof. “Wij zijn een regulatory-driven kantoor, dus dit was voor ons een logische keuze,” vertelt Sophie Dingenen, die in 2016 in dienst kwam bij Bird & Bird en al meer dan 20 jaar in de energiesector werkt. (Zie kader)

Anders dan de meeste andere advocatenkantoren, is Bird & Bird georganiseerd op basis van sectoren (energy, life sciences, automotive, retail, media, technologie) in plaats van juridische competenties (arbeidsrecht, vennootschapsrecht, en dergelijke). “Wij adviseren van het begin tot het einde van een project, over de hele waardeketen: van vergunningen tot financiering, subsidieaanvraag, engineering, constructie, en inkoop- en verkoopcontracten. En over de hele breedte van de energiesector: zon, wind, waterstof, opslag, netten, mini-grids, energiebeheer, efficiency-projecten. Dat betekent ook dat we alles moeten weten over beleid en regelgeving. Dan helpt het als je in Den Haag zit.”

Het belang van regelgeving is zeker in de energiesector groot, zegt Dingenen. “De energiesector heeft de laatste jaren heel veel nieuwe regels over zich heen gekregen. Elk jaar veranderen de regels ook weer. De wijzigingen zijn niet altijd gering en hebben direct consequenties voor betrokken in de markt. Zo werkte de oude SDE-regeling (Subsidie Duurzame Energie) op basis van opgewekte megawatt uren, de nieuwe op basis van vermeden CO2-uitstoot. Een totaal andere aanpak.”

Voor investeerders leiden de voortdurend veranderende regels tot veel onzekerheid, zegt Dingenen. “Investeerders willen graag zekerheid hebben in hun financiële modellen. Zeker als je beseft dat de technologie ook steeds aan het veranderen is in de energiewereld. Neem offshore wind. Je moet nu contracten afsluiten voor turbines die nog niet zijn gebouwd en nog nooit eerder in de praktijk zijn getest. Of zonne-energie, waar we van zon-PV op daken aan het evolueren zijn naar zonne-weides en drijvende zonneparken. Of de gedeeltelijke vervanging van gas door waterstof? Wie had dat een paar jaar geleden kunnen bedenken? Als dan de overheid ook nog de regels steeds verandert, begrijp je dat onze cliënten voortdurend oplossingen moeten zien te vinden voor onverwachte problemen.”

Hoewel de snel veranderende regelgeving het noodzakelijk maakt voor de advocaten van Bird & Bird om dicht bij het Haagse vuur te zitten, besloot het kantoor in 2017 om ook een vestiging in Amsterdam te openen. Dingenen legt uit: “Wat je ziet is dat naarmate sommige duurzame energiesectoren, zoals zon en wind, meer mainstream worden, de nadruk voor ons meer komt te liggen bij financieel advies dan advies over regulering. En Amsterdam is toch het financiële centrum.”

De advocate constateert dat in de energietransitie financiële instellingen steeds meer de drijvende kracht zijn in plaats van de beleidsmakers. “Banken en investeerders nemen steeds meer het voortouw. Zij stellen ook steeds hogere eisen aan energieprojecten op het gebied van duurzaamheid.” Bird & Bird doet nog maar weinig conventionele projecten. “Niet omdat we dat niet zouden willen, maar investeerders geven prioriteit aan duurzaamheid.” Volgens Dingenen is er geen gebrek aan interesse van de kant van investeerders. “Er zijn meer investeerders dan projecten.”

Een belangrijke ontwikkeling in de financiering van energieprojecten is de toenemende rol van zogeheten Power Purchase Agreements (PPA’s), een specialisme van Dingenen. PPA’s zijn langetermijncontracten waarmee grote elektriciteitsverbruikers duurzame-energieprojecten (mede-)financieren. “Dit is een goed alternatief voor subsidies. Overal waar subsidies worden uitgefaseerd zien wij een toename van deze langetermijncontracten.”

Zij verwacht de komende jaren een sterke groei van PPA’s in de Nederlandse markt. “De kredietwaardigheid van grote stroomverbruikers vermindert de risico’s van projecten voor banken. Voor projectontwikkelaars zijn PPA’s dan ook ideaal om financiering rond te krijgen. En voor de grote concerns die de stroom inkopen is het een mooie manier om hun commitment aan duurzaamheid te laten zien.”

Ondanks het toenemende belang van financiële partijen in de energietransitie, maakt het volgens Dingenen uiteindelijk niet zo heel veel uit waar een kantoor is gevestigd, of het nou Den Haag is of Amsterdam. “Voor de meeste buitenlandse bezoekers is de afstand tussen Amsterdam en Den Haag heel klein. En Schiphol zit er tussenin.” Bovendien zal er in de energiesector altijd expertise nodig zijn zowel op financieel gebied als op het gebied van regulering. “Zon en wind worden nog steeds gesubsidieerd en dat zal nog wel een tijdje zo blijven.”

Daar komt bij dat er ook steeds weer nieuwe reguleringsuitdagingen opdoemen. Op dit moment is het grootste probleem in de duurzame energiesector de congestie in de elektriciteitsnetten. Die heeft geleid tot spanningen tussen projectontwikkelaars en de netbeheerders. Dingenen: “Een op de acht nieuwe of geplande projecten kan op dit moment geen aansluiting krijgen op het net. Wij proberen de ontwikkelaars te helpen met deze problematiek. We hebben het ook aangekaart bij de Autoriteit Consument en Markt in Den Haag.”’

De advocate vindt het “op zijn minst vreemd” dat de netbeheerders, met name op distributieniveau, niet klaar blijken te zijn om de groeiende hoeveelheden duurzame energie op te nemen. “We zijn al meer dan 10 jaar bezig met de energietransitie, dit zouden ze toch lang geleden hebben moeten zien aankomen.”

De energietransitie breidt zich ook uit naar nieuwe technologieën waarvoor ongetwijfeld nieuwe reguleringskaders nodig zijn, zegt Dingenen. Een belangrijk speelveld is energieopslag. “Je ziet steeds vaker dat zonne- en windparken worden gecombineerd met batterijen. Hierdoor ontstaan duurzame energie faciliteiten die basislast kunnen leveren. Een hele boeiende ontwikkeling.”

Andere snelgroeiende technologieën? “Elektrische auto’s. Mini-grids (zelfstandige netwerken, bijvoorbeeld voor een industriegebied). Waterstof.”

Maar misschien wel de belangrijkste trend, zegt Dingenen, is: decentralisatie. “Energie wordt niet langer top-down geregeld vanuit een paar centrale locaties. Het is overal, in alle regio’s, alle sectoren, in de hele economie. Die trend wordt versterkt door het klimaatakkoord, waarin is afgesproken dat alle gemeenten met plannen moeten komen waarin ze aangeven hoe ze van het gas af willen gaan. Dat gaat enorme impact hebben. Iedereen krijgt te maken met de energietransitie.”

Feitelijk, zegt Dingenen, “is de energietransitie pas net begonnen. En het reguleringskader zal mee moeten bewegen.”

Meer weten over wat Bird & Bird kan betekenen op het gebied van nieuwe energie en gebruik maken van de inhoudelijke kennis en ontwikkelingen van de markt? Klink dan hier en neem contact op met Sophie Dingenen.

Nieuwsgierig naar de mogelijkheden voor nieuwe energie in Den Haag? Ga in gesprek met account manager Martin Hulsebosch.